მოკლე ბიოგრაფია
დიმიტრი ედიშერის ძე ხოშტარია, მეცნიერებათა დოქტორი (DSc), დაიბადა თბილისში, საქართველოში 1953 წელს. მან მიიღო დიპლომი ბიოფიზიკის სპეციალობოთ (MSc) თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში 1975 წელს და მეცნიერებათა დოქტორის ხარისხი ფიზიკურ ქიმიაში ა. ფრუმკინის ელექტროქიმიის ინსტიტუტი მოსკოვში (რუსეთი) 1980 წელს პროფ ლ. კრიშტალიკის ხემძღვანელობით. რიგი პოსტ-დოქტორანტურული და უფროსი მეცნიერ-თანამშრომლის თანამდებობებისა საქართველოში და უცხოეთში (მათ შორის, დანიაში, გერმანიაში, საფრანგეთში, შვედეთში, იტალიასა და აშშ-ში), 1996 წ. იგი დაინიშნა კვლევითი ლაბორატორიის ხელმძღვანელად (2006 წლიდან - მოლეკულური ბიოფიზიკის განყოფილება) მოლეკულური ბიოლოგიისა და ბიოფიზიკის ინსტიტუტში, თბილისი, საქართველო. ამჟამად მას უკავია მთავარი მეცნიერი თანამშრომლის და კვლევების ხელმძღვანელის თანამდებობა ივანე ბერიტაშვილის ექსპერიმენტული ბიომედიცინის ცენტრში, საქართველო, რომელსაც 2009 წლიდან უთავსებს ბიოფიზიკისა და ბიონანომეცნიერებების კვლევითი ინსტიტუტის დირექტორისა და კვლევების ხელმძღვანელის თანამდებობას ი.ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფიზიკის დეპარტამენტში. დ.ე. ხოშტარიას მიენიჭა რამდენიმე პრესტიჟული საერთაშორისო სტიპენდია და სამეცნიერო გრანტი ალექსანდერ ფონ ჰუმბოლდტის და ფოლკსვაგენის ფონდებიდან (გერმანია), განათლების სამინისტროს ნაციონალური ფონდიდან (საფრანგეთი), კარიპლოს ფონდიდან (იტალია), ფულბრაიტის ფონდისგან (აშშ), და სხვა.
სამეცნიერო ინტერესთა სფერო
დ.ე. ხოშტარიას ბოლო წლების სამეცნიერო ინტერესების სფერო ძირითადად მოიცავს ჰიბრიდული 2D ორფენოვანი ნანო-სისტემების, ასევე კვანტური ბიო-ელექტროქიმიის აქტუალური ამოცანების შესწავლას, მათ შორის, მათში მრავალი ნაწილაკის კვანტური კონდენსაციის და კოლექტიური მიმოცვლის მოვლენების განხილვას. დ.ე. ხოშტარია ასევე ინტერესდება წყალხსნარებში, სხვადასხვა კომპლექსურ გარემოში და ელექტროდებზე მიმდინარე ქიმიური და ბიოლოგიური მუხტის გადატანის პროცესების ფიზიკური მექანიზმების ჩაღრმავებული შესწავლით, კერძოდ მათში ცილის და წყლის შემადგენელი კომპონენტების დინამიკური როლის გამოვლინებების თვალსაზრისით.
საერთაშორისო ჟურნალებში და გამოცემებში გამოქვეყნებული სტატიების ჩამონათვალი:
1. D.E. Khoshtariya, J. Wei, H. Liu, & D. H. Waldeck. The charge-transfer mechanism for cytochrome c adsorbed on nanometer thick films. Distinguishing frictional control from conformational gating. J. Am. Chem. Soc., 2003, v.125, p.7704-7714.
2. T.D. Dolidze, D.E. Khoshtariya, D. H. Waldeck, J. Macyk & R. van Eldik. Positive activation volume for a cytochrome c electrode process: Evidence for a "protein friction" mechanism from the high pressure studies. J. Phys. Chem. B, 2003, v.107, p.7172-7179.
3. D.E. Khoshtariya, T.D. Dolidze, D. Sarauli & R. van Eldik. High pressure probing of a changeover in the charge-transfer mechanism for intact cytochrome cat gold/self-assembled monolayer junctions. Angew. Chem. Int. Ed., 2006, v.45, p.277-281.
4. D.E. Khoshtariya, T.D. Dolidze, D. Sarauli & R. van Eldik. Kinetic, thermodynamic and mechanistic patterns for free (unbound) cytochrome c at Au/SAM junctions. Inpact of electronic coupling, hydrostatic pressure and stabilizing/denaturing additives. Chem. Eur. J., 2006, v.12, p.7041-7056.
5. T.D. Dolidze, S. Rondinini, A. Vertova, D.H. Waldeck & D.E. Khoshtariya. Impact of self-assembly composition on the alternate interfacial electron transfer for electrostatically immobilized cytochrome c. Biopolymers, 2007, v.87, p.68-73.
6. T.D. Dolidze, D.E. Khoshtariya, P. Illner, L. Kulisiewicz, A. Delgado & R. van Eldik. High-pressure testing of heterogeneous charge transfer in a room-temperature ionic liquid. Evidence for solvent dynamic control. J. Phys. Chem. B, 2008, v.112, p.3085-3100.
7. T.D. Dolidze, D.E. Khoshtariya, P. Illner, & R. van Eldik. Heterogeneous electron transfer at Au/SAM junctions in a room-temperature ionic liquid under pressure. Chem. Commun. (Cambridge), 2008, p.2112-2114.
8. T.D. Dolidze, S. Rondinini, A. Vertova, M. Longhi & D.E. Khoshtariya. Charge-transfer patterns for [Ru(NH3)6]3+/2+ at SAM modified gold electrodes: impact of the permeability of a redox probe. Open Phys. Chem. J., 2008, v.2, p.17-21.
9. D.E. Khoshtariya, T.D. Dolidze, and R.van Eldik. Multiple Mechanisms for Electron Transfer at Metal/Self-Assembled Monolayer/Room Temperature Ionic Liquid Junctions: Dynamical Arrest versus Frictional Control and Non-Adiabaticity. Chem. Eur. J., 2009 , v.15, p.5254- 5262
10. D.E. Khoshtariya, T.D. Dolidze, and R. van Eldik. Nanoscopically Unusual mechanism for the short-range electron transfer within gold-alkanethiol-ion liquid films of subnanometer thickness, Phys. Rev. E 2009, v.80, 065101(R).
11. D.E. Khoshtariya, T.D. Dolidze & R. van Eldik. Charge transfer mechanisms at SAM-modified electrodes. Impact of complex environments. In: Advanced Biologically Active Polyfunctional Compounds and Composites (B. Howell, Ed.), Nova Publishers, New York, 2010, p.103, 128.
12. D.E. Khoshtariya, T.D. Dolidze, Mikhael Shushanyan, K.L. Davis, D.H. Waldeck and Rudi van Eldik, Fundamental signatures of short- and long-range electron transfer for the blue copper protein azurin at Au/SAM junctions. Proc. Natl. Acad. U.S.A. 2010, v.107, n 7, p.2757-2762.
13. D.H. Waldeck & D.E. Khoshtariya. Fundamental studies of long- and short-range electron exchange mechanisms between electrodes and protein In: Modern aspects of Electrochemistry. Applications of Electrochemistry and Nanotechnology in Biology and Medicine, No 52, (N. Elias, Ed.) Springer, New York, 2011, Chapt.2, pp.105-241.
14. D.E. Khoshtariya, T.D. Dolidze, T. Tretyakova, D.H. Waldeck and R. van Eldik. Electron transfer with azurin at Au/SAM junctions in contact with a protic ionic melt: Impact of glassy dynamics. Phys. Chem. Chem. Phys. (Royal Society, UK) 2013, v.15, p. 16515-16526.
15. D.E. Khoshtariya, T.D. Dolidze, M. Shushanyan, & R. van Eldik. Long-range electron transfer with myoglobin immobilized at Au/mixed-SAM junctions: Mechanistic impact of the strong protein confinement. J. Phys. Chem. B. (American Chemical Society, USA), 2014, v.118, p.692-706.
16. D.E. Khoshtariya, T.D. Dolidze, T. Tretyakova & R. van Eldik. Electron transfer with self-assembled copper ions at Au-deposited biomimetic films: mechanistic “anomalies” disclosed by temperature- and pressure-assisted fast-scan voltammetry J. Phys. D: Appl. 2015, Phys 48 255402 (11pp)
17. Y. Liu, T.D. Dolidze, S. Singhal, D.E. Khoshtariya, & J. Wei. New Evidence for a Quasi-Simultaneous Proton-Coupled Two-Electron Transfer and Direct Wiring for Glucose Oxidase Captured by the Carbon Nanotube-Polymer Matrix J. Phys. Chem. C 2015, v.119, p.14900-14910.
18. T.D. Dolidze, M. Shushanyan & D.E. Khoshtariya. Electron transfer with myoglobin in free and strongly confined regimes. Disclosing diverse mechanistic role of the Fe-coordinated water by temperature- and pressure-assisted voltammetric studies, J. Coord. Chem. 2015 , 68, 3164-3180.
19. T.D. Dolidze, R.van Eldik, D.H. Waldeck, & D.E. Khoshtariya. Biomolecular Charge Transfer Mechanisms at SAM-Modified Electrodes, In: Cellular and molecular mechanisms of physiological functions and their disorders (Proceedings of I. Beritashvili Center of Experimental biomedicine-2015) Ed. Nonar Mitagvaria; Nova Science Publishers, 2016, Chapt. 4 (pp.31-52 ).
20. T.D. Dolidze, M.Makharadze, S. Uchaneishvili, T.Tretyakova, M.Shushanyan, T. Tretiakova & D.E. Khoshtariya. An impact of biologically compatible additive, [ch] [dhp], on the stability and function of globular proteins. In: Systemic, Cellular and Molecular Mechanisms of Physiological Functions and Their Disorders (Proceedings of I. Beritashvili center for experimental biomedicine-2018) Ed. N. Mitagvaria and N.G. Nachkebia. Nova Science Publishers, 2018, Chapt. 5 (pp.53-69 ).
21. N. Nioradze, T. Dolidze, M. Shushanian, & D.E. Khoshtariya. The First Observation of Electrochemistry of Graphene/cysteine/copper Composite , J. Electroanal. Chemistry, v, 855, 15 , 2019, 113490.
22. D.E. Khoshtariya T. Dolidze, N. Nioradze, L. Laliashvili, M. Shushanyan, & R. van Eldik. The self-assembled, atomically defined, flexible and highly tunable bilayered Au/L-cysteine/Cu(II/I) junctions capable of voltage-gated coherent multiple electron/hole exchange, Nano Futures, 2021, Volume 5, Issue 1, id.015001, 14 pp.
23. N. Nioradze, D. Ciornii, A. Kölsch, G.Göbel, D.E. Khoshtariya, A. Zouni, & F. Lisdat. Electrospinning for Building 3D Structured PhotoactiveBiohybrid Electrodes, Bioelectrochemistry, 2021, 107945
24. D.E. Khoshtariya T.D. Dolidze, L. Laliashvili, & N. Nioradze. Forty years of theory-inspired experiments on charge-transfer via solutions and electrodes: the Georgian accents. J. Solid State Electrochemistry, 2023, Volume 27, Issue 7, Pages 1593 – 1625.